Alergie u psów

Wybierz usługę

Recepta

Kontynuacja lub nowy lek

od 59 zł

Wybieram

Alergie u psów (Canine Allergy, Allergia canina) stają się coraz bardziej powszechnym i wieloaspektowym problemem zdrowotnym, łączącym trudności dermatologiczne oraz ogólnoustrojowe u czworonogów. Schorzenia te obejmują atopowe zapalenie skóry (AZS – ICD-10 L20.8; ICD-11 4A80.Z), alergiczne pchle zapalenie skóry, reakcje pokarmowe i kontaktowe.

Diagnostyka opiera się na wnikliwej analizie klinicznej, testach alergicznych, wynikach badań laboratoryjnych oraz odpowiednio dobranych próbach eliminacyjnych. Leczenie wymaga podejścia zintegrowanego, obejmującego farmakoterapię, immunoterapię, pielęgnację bariery skórnej i właściwą dietę.

Jakie są rodzaje i klasyfikacja alergii u psów?

Statystyki pokazują, że w Polsce AZS diagnozuje się u około 28–30% psów zgłaszających się do specjalisty dermatologa, natomiast alergia pokarmowa występuje u 5–6% populacji psów. Nowoczesne badania nad immunoterapią molekularną oraz mikrobiomem skóry otwierają nowe możliwości skuteczniejszego wsparcia zdrowia psów dotkniętych alergiami.

Alergie u psów można podzielić na cztery główne typy, które różnią się mechanizmem powstawania oraz głównymi objawami klinicznymi. Klasyfikacja ta jest podstawą dla diagnostyki oraz indywidualnego podejścia do leczenia.

Warto podkreślić, że istnieją także mniej typowe postaci, jak sezonowa i całoroczna AZS oraz przypadki alergii krzyżowej, gdzie reaktywność na alergeny pokarmowe łączy się z objawami środowiskowymi.

Jakie są przyczyny i patogeneza alergii u psów?

Patogeneza alergii u psów jest złożona i wiąże się z predyspozycjami genetycznymi, czynnikami środowiskowymi oraz stylem życia. W przypadku AZS kluczową rolę odgrywają mutacje genów odpowiedzialnych za barierę naskórkową (np. filagryny), nieprawidłowa odpowiedź immunologiczna, przewaga reakcji ze strony limfocytów Th2 i produkcja specyficznych interleukin (IL-4, IL-13, IL-31).

Przeczytaj także: Testy alergiczne dla psa.

Do najczęstszych przyczyn należą:

• predyspozycje rasowe (np. west highland white terrier, labrador retriever, springer spaniel);
• zaburzenia szczelności bariery skórnej;
• kolonizacja skóry przez bakterie i drożdżaki (Staphylococcus pseudintermedius, Malassezia spp.);
• reakcje immunologiczne na białka pokarmowe i środowiskowe.

„Diagnoza atopowego zapalenia skóry wymaga połączenia danych z wywiadu, badania i testów alergicznych.” – Prof. Jarosław Popiel

Jakie są objawy alergii u psów?

Objawy alergii u psów są zróżnicowane i zależą od typu alergii oraz wieku, zdrowia i predyspozycji zwierzęcia. Najczęściej dotyczą zmian skórnych i przewlekłego świądu, które często prowadzą do powikłań dermatologicznych i ogólnoustrojowych problemów zdrowotnych.

• intensywny świąd, prowadzący do drapania i wylizywania skóry;
• obecność rumienia, grudek, krost, a niekiedy strupów;
• przewlekłe zapalenie ucha zewnętrznego;
• łupież oraz pogorszenie kondycji i wypadanie sierści;
• hiperpigmentacja, zgrubienia skóry (lichenifikacja);
• objawy ze strony układu pokarmowego – wymioty, biegunka w alergii pokarmowej;
• rzadziej symptomy oddechowe: kichanie, kaszel (przy alergiach wziewnych).

Początkowe symptomy mogą być niecharakterystyczne, a przewlekły świąd oceniany za pomocą PVAS (Pruritus Visual Analog Scale) bywa jednym z pierwszych sygnałów problemów alergicznych.

Jak przebiega diagnostyka alergii u psów?

Postępowanie diagnostyczne wymaga holistycznego podejścia oraz wykluczenia innych przyczyn świądu, takich jak inwazje pasożytnicze czy wtórne infekcje bakteryjne. Popularne metody diagnostyczne to:

• szczegółowy wywiad z właścicielem oraz ocena objawów (Favrot criteria);
• testy śródskórne (IDT) lub płatkowe;
• oznaczanie swoistych IgE w surowicy (ELISA, panele molekularne);
• dieta eliminacyjna i prowokacyjna, szczególnie przy podejrzeniu alergii pokarmowej;
• nowoczesne metody wspomagające, np. D-Squame tape stripping do wyizolowania biomarkerów (IL-4, IL-13, TNF-α, IFN-γ);
• ocena stanu ogólnego zwierzęcia i poszukiwanie komplikacji.

Leczenie alergii u psów powinno być zindywidualizowane, wielomodalne i bazować zarówno na ograniczeniu kontaktu z alergenami, jak i na wsparciu immunologicznym oraz farmakologicznym.

Leczenie alergii u psów - jakie leki można wykorzystywać?

Leczenie alergii u psów najczęściej opiera się na terapii objawowej, której celem jest łagodzenie świądu, stanów zapalnych skóry oraz ograniczenie kontaktu z alergenami. W zależności od stopnia nasilenia objawów i przyczyny alergii lekarz weterynarii może zalecić:

• Prednizolon, Metyloprednizolon, Deksametazon – glikokortykosteroidy stosowane na krótki czas w celu szybkiego złagodzenia objawów;
• Clemastyna, Cetyryzyna, Loratadyna – popularne antyhistaminiki używane wspomagająco przy łagodnych objawach;
• Cyklosporyna (Atopica) – lek immunosupresyjny, zalecany zwłaszcza w przewlekłych i trudnych przypadkach atopowego zapalenia skóry;
• Oklacytynib (Apoquel) – nowoczesny lek ograniczający świąd i zapalenie, często dobrze tolerowany przez psy;
• Leki biologiczne (np. lokiwemab, Cytopoint) – działają selektywnie na cytokiny odpowiedzialne za świąd.

Dobór leczenia zależy od rodzaju alergii, wieku psa i ogólnego stanu zdrowia. Bardzo ważne jest łączenie farmakoterapii z odpowiednią pielęgnacją skóry i kontrolą alergenów środowiskowych. W niektórych przypadkach lekarz może też zalecić immunoterapię swoistą, która stopniowo „przyzwyczaja” organizm psa do alergenu.

Jakie potencjalne zagrożenia wiążą się z alergiami u psów?

Nieleczone lub niewłaściwie prowadzone alergie mogą prowadzić do szeregu powikłań zdrowotnych, pogorszenia dobrostanu zwierzęcia i problemów behawioralnych.

• wtórne infekcje skóry (bakteryjne, drożdżakowe);
• oporność na leczenie i nawracające stany zapalne;
• lęki, agresja wywołana przewlekłym świądem i bólem;
• trwałe uszkodzenie bariery skóry, hiperpigmentacje i blizny;
• powikłania związane z długotrwałą immunosupresją lub terapią steroidową.

Jakie statystyki dotyczą alergii u psów w Polsce?

• 8,1 mln psów mieszka w Polsce – w 49% gospodarstw domowych;
• AZS rozpoznawano u 28–30% psów zgłaszających się do gabinetów dermatologicznych;
• alergia pokarmowa występuje u 5–6% psów;
• 9,2% mieszkańców Polski deklaruje uczulenie na psy (wg ECAP);
• w niektórych lecznicach sezonowe AZS obejmuje 15–28% populacji psów.

Dokładne analizy dotyczące alergii kontaktowych i innych nietypowych reakcji są ograniczone przez brak ogólnokrajowych rejestrów weterynaryjnych.

Co najczęściej uczula psy?

Psy najczęściej uczulają składniki pokarmowe, takie jak wołowina, kurczak, nabiał, pszenica czy soja. Częstym źródłem alergii są także roztocza kurzu domowego, pyłki traw i pleśnie obecne w środowisku. U niektórych psów reakcje alergiczne mogą wywoływać także pchły i środki chemiczne stosowane w domu.

Warto zwrócić uwagę, że lista alergenów nie jest zamknięta – wraz z nowymi trendami w żywieniu i urbanizacją pojawiają się nowe substancje uczulające.

Jakie są sposoby żywienia psów z alergią?

Właściwe żywienie to jeden z filarów skutecznej terapii u psa z alergią, szczególnie pokarmową.

• dieta eliminacyjna monobiałkowa lub oparta na białkach hydrolizowanych przez minimum 8–12 tygodni;
• wybór karm weterynaryjnych (np. Hill’s z/d, Royal Canin Anallergenic);
• powolne wprowadzanie nowych produktów i regularna obserwacja reakcji organizmu;
• uzupełnienie jadłospisu o prebiotyki i kolagen, które wspierają barierę jelitową;
• ścisła współpraca z lekarzem weterynarii.

Jakie są najnowsze badania i trendy?

Postęp w diagnostyce i terapii alergii u psów idzie w kierunku precyzyjnych rozwiązań molekularnych oraz innowacyjnych strategii immunomodulacyjnych.

• dynamiczny rozwój molekularnych paneli IgE (component-resolved diagnostics);
• leczenie biologiczne (exosomy, przeciwciała monoklonalne, nanokapsułki EV);
• terapie proaktywne, stosowanie inhibitorów kalcyneuryny także w okresie remisji AZS;
• testowanie dupilumabu (anty-IL-4Rα) – potencjalny przełom u psów z ciężkim AZS;
• coraz większa rola profilaktyki, badań przesiewowych i edukacji właścicieli.

Alergie u psów to przewlekłe i złożone schorzenie, które wymaga od opiekunów i lekarzy weterynarii szczególnej uwagi, wiedzy i cierpliwości. W Polsce problem ten nabiera coraz większego znaczenia, szczególnie u ras predysponowanych i w środowiskach miejskich.

Kluczowe znaczenie mają praca nad wykluczeniem alergenów, właściwe żywienie, systematyczna pielęgnacja skóry, nowoczesne leczenie oraz edukacja właścicieli. Rozwój metod molekularnych i nowatorskich terapii daje nadzieję na coraz skuteczniejsze wsparcie jakości życia psów dotkniętych alergiami i ich opiekunów.

Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Diagnozę i leczenie zawsze powinien prowadzić wykwalifikowany specjalista.

Bibliografia

1. PAP. Naukowcy UPWr badają nowy lek na atopowe zapalenie skóry u psów. Dostęp online: https://upwr.edu.pl/